Тарихи тұрғыдан алғанда, бұқаралық ақпарат құралдары кез келген байланысты білдіреді, ал бұқаралық ақпарат құралдарына бұқаралық коммуникацияға жататынның бәрі кіреді. Мысалы, ежелгі мысырлық көпес «10 балық саттым, бір қап ұн сатып алдым» деп жазған кітаптағы папирус аз адамдар ортасына - өзіне және дүкендегі көмекшілеріне жіберілген медиа (хабарлама) болып саналады. Елдің барлық тұрғыны танысу үшін қойылған Хаммурапи заңдары жазылған тас тақтайшалар бұқаралық ақпарат құралдары саналады. Заманауи тәсілге аударсақ, досыңызға жіберілген хабарлама медиаға, ал мектеп чатына жіберілген хабарлама бұқаралық ақпарат құралдарына жатады. Алайда Интернет таралғанннан кейін бұл ұғымдар синонимге айналды.
Алғашқы жазбаша құжаттар - Тертерия жазбалары, олар қазіргі Румыния аумағында табылған және б.з.д. 5500 жылдар шамасына жатады. Олардың мазмұны экономикалық сипатта болуы мүмкін, сондықтан олар «медиа» категориясына жатады.
Тұрақты бұқаралық ақпарат құралдары аталары - ежелгі рим жаңалықтары. Олар қалада болған оқиғалар туралы әңгімеледі және Acta diurna populi romani («Рим халқының күнделікті істері») деп аталды. Олар адамдар көп жиналатын жерде бүктеме қағазды іліп қою арқылы таратылды, ал қаланың атақты тұрғындары мен саясаткерлер қолжазбаның жеке көшірмесін алды.
Ұлы Дала кеңістігінде үнемі хабарлар алмасып отырылды. Ақпаратты жеткізуге тікелей қатысқан адамдар «жаршы» (хабаршы) немесе «хабаршы» деп аталды, олар ең маңызды ресми жаңалықтарды хабарлады. Бұл жүйеде адамдар бір-бірінен кейінгі жаңалықтарды білетін ауызша радио - ұзынқұлақтың ерекше орны болды.
Алғашқы баспа газеті ежелгі Қытайда VIII ғасырда пайда болды. «Астаналық хабаршыда» император жарлықтары мен маңызды оқиғалар туралы хабарламалар жазылды. Баспа нұсқасын алу үшін иероглифтер тақталарға кесіліп, содан кейін тақталар сиямен жабылып, басып шығару үшін қағаз парақтарына жағылды.
Шиыршық орнына кодекс форматы келді - пергаменттің жеке парақтарынан тұратын қапталған және жиналған кітап. Беттің екі жағына да жазу және бірден қажет бөлімге өту мүмкіндігі кодекстің негізгі артықшылығы болды. Кодекстің тұрақты элементтерге (бұрылыстарға) бөлінуі оқуды ішінара жасауға мүмкіндік берді және кітап навигациясын ұйымдастырудағы логикалық қадам болды.
Дереккөз: Медиа и информационная грамотность. Учебное пособие для учащихся 9–11(12) классов. / П. Банников, Т. Соколова, О. Гороховський, И. Печищев, Д. Радзявичус, А. Усупбаева, Д. Шишкин. – Алматы: ОФ «Международный центр журналистики «MediaNet», 2021.