Дождитесь окончания загрузки
Модальное окно "Дорогой друг, прими участие в опросе"
preview Артқа

Думан Смақовтан дайджест: 7-14 ақпан, 2022 жыл

15.02.2022 • 06:36

Бәріңе сәлем!

Назарыңа Орталық Азия елдеріндегі маңызды жаңалықтар дайджесін ұсынамын.

Кеттік!

 

Білім

Өзбекстан мектептеріндегі бағалау жүйесі келесі оқу жылынан бастап өзгертіледі, деп хабарлады республикалық білім беру орталығының баспасөз хатшысы. Мохира Нуруллаева брифингіде. Бұл туралы Sputnik жазды. Толығырақ.

ICode – қыздарды танымал IT мамандықтарын оқытуға бағытталған әлеуметтік жоба. Бүгінгі таңда IT саласында әйелдерге қарағанда ер адамдар әлдеқайда көп. IТ қыздарға арналмаған және бұл тек ерлердің мамандығы деген стереотип бар. Сондықтан көптеген қыз курстардан өтіп, бағдарламалау саласының маманы болатынына күмәнданады. Сол үшін үш жетекші IT саласының мектебі iCode жобасын іске қосты. Толығырақ.

Қаржы нарығында не болып жатыр? Жеке қаржыны қалай басқару керек? Қандай қағаздарды сатып алу керек? Ақша жинауды бастап, оны жұмсауды қалай тоқтатуға болады? Бұл туралы блогерлер айтып бере алады. Біз 12 пайдалы каналды топтастырдық. Толығырақ.

 

Адам құқықтары

Turkmen.news ақпарат көзінің хабарлауынша, Түркіменстанда түрлі-түсті және қара медицина маскасын тағуға тыйым салына бастады. Күні кеше Түркменабаттың шенеуніктері мен оқушыларына респираторлық инфекциядан қорғайтын кез келген масканы емес, тек ақ түсті маска тағу керек екені айтылды. Бұл шешімнің себебі түсіндірілмеді. Толығырақ.

Түркіменстандағы интернет қолданушылары желіге қосылуда әлі қиындықтарға тап болып жатыр. Жылдамдықтың төмен екені VPN желісіне қосылуға мүмкіндік бермейді. Кейінгі күндері мобильді интернет істемейді деуге болады. Бұл туралы 8 және 9 ақпанда Азатлықтың Түркіменстандағы тілшілері хабарлады. Қазір ел билігі Халк Маслахатының алдағы кезектен тыс отырысына қызу дайындалып жатыр. Толығырақ.

Қазақстанның Бас прокуратурасы елдегі қаңтар оқиғасы кезінде қаза тапқандардың аты-жөнін жариялаудан бас тартты, деп хабарлайды «Ферғана».

Құқық қорғаушы, азаматтық белсенді Бақытжан Төреғожинаның Facebook парақшасында жариялаған сауалына департамент ҚР Қылмыстық-процестік кодексінің 201-бабы бойынша ("Сотқа дейінгі тергеп-тексеру деректерiн жария етуге жол бермеу") ол ақпаратты "қазіргі уақытта жария етуге жатпайды" деп мәлімдеді. Толығырақ.

Жаһандық деректер бойынша, интернетті қолданушылардың үштен бірі – 18 жасқа толмаған балалар, ал әр жарты секунд сайын бала интернетке алғаш рет кіреді. Әлемде күн сайын көп бала мен жасөспірім ақпараттық-коммуникациялық технологияларға қол жеткізіп жатыр, Өзбекстан да бұдан тыс қалмайды. ЮНИСЕФ COVID-19 пандемиясы бұл процесті жеделдетіп, балаларды да, ересектерді де интернетте бұрынғыдан да көбірек уақыт өткізуге итермелегенін айтып өтті. Толығырақ.

Ұйымдасқан қылмысты және сыбайлас жемқорлықты зерттеудің халықаралық жобасы (OCCRP) Қырғызстан үкіметінің баспасөз бостандығына қысымның күшеюіне қатты алаңдайды. Бұл туралы OCCRP жобасы мәлімдемеде хабарлады. OCCRP жобасы OCCRP қызметкері Болот Теміровтың есірткі сақтады деген жалған айыппен ұсталғанын еске салды. Facebook желісіндегі анонимді парақшалар оның компьютерлерінен алынған жеке құжаттарын жариялап, жоба қызметкерін компромат видеолармен бопсалап, арнайы қызметтердің оған жеткізуіне қысым жасады, деп айтып өтті OCCRP. Толығырақ.

 

Әлеумет

Феминитивтер әйелдерді қоғамда көрінетін етеді, деп есептейді нәзік жандылардың кейбір өкілі. Дегенмен оларды сөйлегенде қолдану көптеген адамда ирониялық сарказмнан бастап қатты ашуланатындай реакция тудырады.

Феминитивтер (немесе феминативтер ) – еркектіктерге балама ретінде әйелге қатысты зат есімдер. Көбінесе олар әйелдердің қызмет түрін немесе мамандығын сипаттайды. Бұл жаңа құбылыс емес. Орыс тілінде феминитив сөзі XI–XVII ғасырларда алғашқы ерлер мен әйелдердің жұптық кәсіптері пайда болғанда қолданыла бастады.

Ағылшын тілі бойынша әйгілі оқу құралы «Бонк оқулығы» көпшіліктің есінде, ол бойынша бірнеше ұрпақ білім алды. 2020 жылғы 21 қарашада аты аңызға айналған оқулықтың авторы әйел екені белгілі болды. Ол қайтыс болғаннан кейін ғана Н.А.Бонк деген Наталья Александровна Бонк екені белгілі болды. Бәлкім, автордың артында әйел автордың жасырылып тұрғаны білінсе, оның фамилиясын ер адамға ұқсаматпайтын ба еді. Толығырақ.

Өзбек режиссері Михаил Бородиннің «COTTON 100%» фильмі «Артдокфест» деректі фильмдер фестивалінің негізгі байқау бағдарламасына енді. Фильм мақта егісіндегі мәжбүрлі еңбек пен екі мықты әйел туралы. Оның бірі мақташылардың құқығын қорғайды, екіншісі ауыл өмірінің қиыншылығымен күреседі. Картинаны түсіргендердің бірі Тимур Карпов «Ферғанаға» фильмнің неліктен әлі де көп жыл бойы өзекті болатынын айтып берді. Толығырақ.

 

Абайлаңыз, алаяқтар!

Қазақстанда қайырымдылық ұйымдарының бірыңғай тізілімін пайдаланып, құрбандарына несие беретін алаяқтар белсенді жұмыс істей бастады, деп хабарлады «Қазақстан халқы» қорының баспасөз қызметі. Кейінгі бірнеше күнде «Атамекен» ҰКП байланыс орталығына 436 шағым түскен. Толығырақ.

 

Технология

2021 жылғы қарашада Қазақстанның Ұлттық төлем жүйесінің құрамдас бөлігі пилот режимінде іске қосылды, деп хабарлады ҚР Ұлттық банкінің басшысы. Қазақстанда ұлттық төлем жүйесін 2022 жылғы 1 шілдеге дейін іске қосу жоспарланып жатыр, деп хабарлады 2021 жылғы қарашада Ұлттық төлем жүйесінің құрамдас бөліктерін – карта транзакцияларын өңдеуге арналған Банкаралық төлем карталары жүйесі және мобильді онлайн төлемдерге қызмет көрсетуге арналған Лездік төлем жүйесі пилот режимінде іске қосылды. Толығырақ.

 

Экология

Түркіменстан New Scientist журналының тым жоғары метан шығарындылары көзінің тізімінде бірінші орынға шықты. Спутник мәліметтеріне негізделген зерттеу 3 ақпанда жарияланған. Толығырақ.

 

Бізбен бірге екеніңе рақмет!

Әзірше!

P.S. Команданы қолда! Лайк басып, Qlever-де ойна!

 

 

Бұл ақпараттық-танымдық платформа Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан жастарына арналған.

Платформа серіктес елдер заңнамасы талаптарын ескере отырып әзірленген. Платформада қолданылатын барлық мысалдар тек оқу мақсатында келтіріледі және заңға қайшы келуді көздемейді. Платформаны қолдана отырып, Сіз өз түсінуіңізді растайсыз және жоғарыда аталған мақсат-міндеттермен келісесіз.